Ενα φιλόδοξο, όσο και περίπλοκο σχέδιο για τη μετεγκατάσταση εννέα υπουργείων στον χώρο των εγκαταστάσεων της ΠΥΡΚΑΛ στον Δήμο Υμηττού ανακοίνωσε το περασμένο Σάββατο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Το σχέδιο περιλαμβάνει και πολλά «παρακλάδια», όπως τη δημιουργία ενός «χαρτοφυλακίου» προς αξιοποίηση ακινήτων του Δημοσίου, κατά βάσιν στο κέντρο. Αλλά και πολλά ζητήματα προς συζήτηση, από τις συνέπειες της απομάκρυνσης χρήσεων με χιλιάδες εργαζομένους και επισκέπτες από ευαίσθητα σημεία του κέντρου έως τις κυκλοφοριακές επιπτώσεις στον Δήμο Δάφνης – Υμηττού.
Συνοπτικά, τα βασικά στοιχεία του σχεδίου είναι τα ακόλουθα:
• Τα υπουργεία που αποφασίστηκε να μετεγκατασταθούν στον χώρο της ΠΥΡΚΑΛ είναι εννέα: Οικονομικών, Ανάπτυξης, Εργασίας, Υγείας, Περιβάλλοντος, Πολιτισμού, Εσωτερικών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τουρισμού. Μαζί τους, το Υπερταμείο (ΕΕΣΥΠ) και η Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ), το ΤΑΙΠΕΔ και η Ανεξάρτηση Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).
• Συνολικά τα υπουργεία και οι υπηρεσίες τους καταλαμβάνουν 127 κτίρια, με συνολική επιφάνεια 353.480 τ.μ. Το ετήσιο κόστος λειτουργίας τους (μισθώματα και λειτουργικές δαπάνες) είναι 33,16 εκατ. ευρώ το έτος. Το 15% των κτιρίων αυτών ανήκει στο Δημόσιο και θα αξιοποιηθεί με άλλον τρόπο (μίσθωση).
• Στον χώρο της ΠΥΡΚΑΛ (ανήκει στα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα – ΕΑΣ) βρίσκονται σήμερα 91 κτίρια (110.000 τ.μ.), εκ των οποίων θα κατεδαφιστούν τα 66 (68.413 τ.μ.) και θα διατηρηθούν 25 (41.587 τ.μ.). Θα ανεγερθούν 7 νέα κτίρια (69.000 τ.μ.) και ακόμα 22.727 τ.μ. σε προσθήκες σε υφιστάμενα κτίρια (συνολική δόμηση, διατηρούμενη και νέα, 133.314 τ.μ.).
• Στον χώρο που θα απελευθερωθεί, θα δημιουργηθεί πάρκο 80 στρεμμάτων.
• Ο συντελεστής δόμησης που θα εφαρμοστεί είναι 0,9 (έναντι 1,2 της περιοχής), με κάλυψη 22% (έναντι 60% σήμερα). Τα νέα κτίρια θα είναι βιοκλιματικά, με ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας.
• Το έργο θα κατασκευαστεί με σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), με ιδιωτική επένδυση 250 εκατ. ευρώ. Εκτιμάται ότι το έργο μπορεί να ξεκινήσει το 2023 και να ολοκληρωθεί σταδιακά το 2025-2026.
«Το εγχείρημα ξεκίνησε από τη σκέψη ότι πρέπει η ΠΥΡΚΑΛ να μετεγκατασταθεί. Είναι κάτι που θα έπρεπε να έχει γίνει εδώ και χρόνια», λέει ο Νίκος Κωστόπουλος, διευθύνων σύμβουλος των ΕΑΣ. «Τα ΕΑΣ διαθέτουν ιδιόκτητη έκταση 3.600 στρεμμάτων στα άνω όρια του Λαυρίου, όπου υφίστανται και κτιριακές εγκαταστάσεις. Εκτιμάται ότι το κόστος της μετεγκατάστασης της ΠΥΡΚΑΛ στο Λαύριο, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής των αναγκαίων νέων εγκαταστάσεων (περί τα 15.000 τ.μ.) είναι περίπου 100 εκατ. ευρώ και θα συμπεριληφθεί στο ΣΔΙΤ». Αξίζει να σημειωθεί ότι στις εγκαταστάσεις της ΠΥΡΚΑΛ στη Δάφνη εργάζονται σήμερα περίπου 300 άτομα. «Ερευνώντας τη δυνατότητα μετεγκατάστασης, προέκυψε η ιδέα της δημιουργίας ενός σύγχρονου “διοικητικού πάρκου”, καθώς η απόσταση του χώρου από το κέντρο της Αθήνας είναι μόλις 3 χλμ. και οι δυνατότητές του μεγάλες».
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Καθημερινής», το πρωθυπουργικό γραφείο ανέθεσε σε δύο μελετητικά γραφεία να εκπονήσουν μια προκαταρκτική πρόταση. Η βασική ιδέα ξεκινούσε από τη μετακίνηση στην ΠΥΡΚΑΛ δύο μεγάλων παραγωγικών υπουργείων (Οικονομικών, Ανάπτυξης) και των υπουργείων που είναι κατακερματισμένα σε πολλά κτίρια (λ.χ. Περιβάλλοντος, Αγροτικής Ανάπτυξης, Εσωτερικών, Πολιτισμού). Με βάση την καταγραφή που έγινε, εκτιμήθηκε ότι οι εργαζόμενοι στα εννέα υπουργεία είναι 14.013. Οι ανάγκες σε χώρους υπολογίστηκαν με βάση τους κτιριοδομικούς κανονισμούς, ενώ προβλέφθηκε και η συνδιαχείριση κάποιων χώρων (συναντήσεων, συνεδρίων κ.ο.κ.).
Οσον αφορά την κυκλοφοριακή επίπτωση στην περιοχή, σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν, μόλις 3% των εργαζομένων στα εννέα υπουργεία χρησιμοποιεί Ι.Χ., καθώς τα περισσότερα από τα 127 κτίρια δεν έχουν θέσεις στάθμευσης. Εκτιμήθηκε λοιπόν ότι η εξυπηρέτηση του ακινήτου από τον σταθμό μετρό Δάφνης και τις λεωφορειακές γραμμές της λεωφόρου Βουλιαγμένης και της Ηλιουπόλεως θα επαρκεί.
Κινητήριος δύναμη στο εγχείρημα φαίνεται να είναι όχι μόνο η ανάγκη μείωσης των εξόδων από μισθώματα και της πολυδιάσπασης των υπηρεσιών, αλλά και η δυνατότητα αξιοποίησης μεγάλων δημοσίων ακινήτων στο κέντρο. Τα 108.257 τ.μ. από τα 353.480 τ.μ. των μετακινούμενων υπουργείων, δηλαδή το 30,6% είναι δημόσια, πολλά σε μεγάλα κτίρια στο κέντρο της Αθήνας. Παράλληλα, στελέχη της κυβέρνησης έχουν πολλάκις διατυπώσει την άποψη ότι τα υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης πρέπει να «φύγουν» από το κέντρο, καθώς αποτελούν συχνά την αφορμή για διαδηλώσεις.
Η ανακοίνωση των σχεδίων, βέβαια, ανοίγει μια μεγάλη δημόσια συζήτηση. Αυτή αφορά την επίπτωση που θα έχει η απομάκρυνση διοικητικών χρήσεων (άρα και χιλιάδων εργαζομένων και επισκεπτών) από ευαίσθητα κομμάτια του κέντρου. Αλλά και τη μελλοντική χρήση των ακινήτων αυτών, καθώς θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό να μην ενισχυθεί η τάση μετατροπής του κέντρου της Αθήνας σε «ξενοδοχειούπολη».
Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Μία από τις πιο ευχάριστες ειδήσεις για το real estate αποτέλεσε η πιο πάνω απόφαση της Κυβέρνησης να μεταφέρει 9 Υπουργεία στις εγκαταστάσεις της άλλοτε κραταιάς ΠΥΡΚΑΛ στη Δάφνη, δημιουργώντας παράλληλα ένα «πνεύμονα» 80 στρεμμάτων.
Με τη δημιουργία του «κυβερνητικού πάρκου», θα «ξαναζωντανέψουν» τα εγκαταλελειμμένα σήμερα κτίρια, που κάποτε, οι παραγωγικές μηχανές δούλευαν στο φουλ για να παράγουν πυρομαχικά για τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, γράφοντας με χρυσά γράμματα «ιστορία» στη βιομηχανική ζωή της χώρας.
Το ξεκίνημα
Γυρίζοντας ενάμιση σχεδόν αιώνα πίσω, η ΠΥΡΚΑΛ ιδρύθηκε το 1874, αρχικά με την επωνυμία Ελληνικό Πυριτιδοποιείον, και με σκοπό να προμηθεύει πυρομαχικά τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Έχοντας απέναντί της την ανταγωνιστική εταιρεία Αδελφοί Μαλτσινιώτη, προηγήθηκαν πολλές επαγγελματικές «συγκρούσεις» έως ότου οι δυο εταιρείες αποφασίσουν να συγχωνευθούν το 1908. Η επωνυμία της νέας εταιρείας ήταν ΕΕΠΚ ή ΕΠΚ και προέκυψε από τα αρχικά της Εταιρείας (Ελληνικού) Πυριτιδοποιείου και Καλυκοποιείου, ενώ το ακρωνύμιο ΠΥΡ.ΚΑΛ. καθιερώθηκε αργότερα.
Τα μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της ήταν εκρηκτικά και πυρομαχικά, όπως φυσίγγια για τουφέκια. Μάλιστα στις εγκαταστάσεις της σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε ένα πρωτότυπο όπλο, το Πολυβόλο ΕΠΚ, το οποίο ωστόσο δεν προχώρησε σε μαζική παραγωγή.
Παράλληλες δραστηριότητες υπήρξαν η κατασκευή πετρελαιοκινητήρων και άλλων μηχανημάτων, αμαξωμάτων, εργαλείων, βιομηχανικών υποδομών, καυστήρων, μερών αεροσκαφών κ.α. Πολλά από τα προϊόντα της εξάγονταν σε όλο τον κόσμο.
Η «χρυσή εποχή» Μποδοσάκη
Σταθμός στην ιστορία της ΠΥΡΚΑΛ ήταν το 1934, όταν η εταιρεία πέρασε στον έλεγχο του Πρόδρομου Μποδοσάκη Αθανασιάδη, που αποτελούσε έναν από τους πιο ισχυρούς βιομήχανους και δωρητές της εποχής, έχοντας δημιουργήσει μία βιομηχανική αυτοκρατορία.
Η επιχειρηματική του δραστηριότητα εκτεινόταν από τις χημικές βιομηχανίες, τα υαλουργεία, τις ναυτιλιακές εργασίες και τα οινοπνευματώδη, μέχρι τα ορυχεία, τα μεταλλεία και τα πυρομαχικά, που κάλυπταν το 35% του βιομηχανικού δυναμικού της χώρας. Μεταξύ άλλων η προσφορά του στον πόλεμο του ’40, ήταν ιδιαίτερα σημαντική, καθώς ο ίδιος ο Μποδοσάκης μερίμνησε, ώστε τα αποθέματα πυρομαχικών της ΠΥΡΚΑΛ να ενισχύουν τον ελληνικό αγώνα. Όπως περιγράφουν οι ιστορικοί, χωρίς τα πυρομαχικά αυτά, ο πόλεμος θα είχε τελειώσει πολύ νωρίτερα υπέρ των αντιπάλων, καθώς τα υπάρχοντα πυρομαχικά της ελληνικής κυβέρνησης επαρκούσαν μόνο για ένα μήνα και η προμήθεια από το εξωτερικό θα έπαιρνε τουλάχιστον έξι μήνες.
Εκτός από την κάλυψη των αναγκών της χώρας, η ΠΥΡΚΑΛ ισχυροποιούνταν οικονομικά, λόγω των εξαγωγών πολεμικού υλικού, κυρίως προς την Ισπανία την περίοδο 1936 -1939, όπου η χώρα βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση.
Η καταστροφή και οι προσπάθειες «αναγέννησης»
Οι εγκαταστάσεις της ΠΥΡΚΑΛ καταστράφηκαν την περίοδο της Κατοχής, όταν με την αποχώρησή τους οι Γερμανοί, «αποψίλωσαν» τα μηχανήματα και τον εξοπλισμό, αφήνοντας το εργοστάσιο ερείπιο με την αποχώρησή τους.
Τα χρόνια που ακολούθησαν έγιναν προσπάθειες για να παράγει το εργοστάσιο κυρίως μεταλλικά είδη, ωστόσο οι παραγγελίες που δέχθηκε από τον Ελληνικό Στρατό, το ΝΑΤΟ και τη Δυτική Γερμανία, έδωσαν «ώθηση» στην εταιρεία και ελπίδες για την αναγέννηση της ΠΥΡΚΑΛ.
Η περίοδος ευημερίας διήρκησε μέχρι το 1976, όταν το Ελληνικό Κράτος δημιούργησε την ΕΒΟ, που παρήγαγε ανταγωνιστικά προϊόντα. Τα τουφέκια της νεοσύστατης τότε εταιρείας εξάγονταν στις ίδιες χώρες, όπου απευθυνόταν και η ΠΥΡΚΑΛ, με αποτέλεσμα η δεύτερη να χάσει πολλούς από τους πελάτες της. Η θυγατρική του ομίλου Μποδοσάκη κρατικοποιήθηκε το 1982 κι εξακολούθησε να δραστηριοποιείται σε πυρομαχικά, νάρκες βόμβες και ηλεκτρονικά, συμμετέχοντας παράλληλα στην παραγωγή πυραύλων, ενώ το 2002 σχεδίασε μία σύγχρονη ανεμογεννήτρια.
Το 2004, αποτέλεσε ημερομηνία σταθμό στην ιστορία της ΠΥΡΚΑΛ, καθώς συγχωνεύθηκε με την ΕΒΟ, για να δημιουργήσουν μία ισχυρή αμυντική βιομηχανία, που η νέα της επωνυμία ήταν Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ).
Το επόμενο κεφάλαιο θα γραφτεί την επόμενη πενταετία, όταν προβλέπεται να υλοποιηθεί το σχέδιο της Κυβέρνησης για τη δημιουργία νέου, μεικτού χώρου στον οποίο θα στεγαστούν 9 υπουργεία και πολλές σημαντικές κυβερνητικές υπηρεσίες και ταυτόχρονα θα δημιουργηθεί χώρος αναψυχής και πρασίνου για τους δημότες Δάφνης και Υμηττού, αλλά και για όλους τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής της ανατολικής Αθήνας.
Αξίζει δε, να σημειωθεί, ότι η αναγέννηση της ΠΥΡΚΑΛ, δημιουργεί νέες προσδοκίες σε ανθρώπους της κτηματαγοράς, ότι θα αποτελέσει παράδειγμα για την αξιοποίηση και άλλων κρατικών ακινήτων, με ανάλογα χαρακτηριστικά εγκατάλειψης.
ΠΗΓΗ : http://www.newsit.gr